2,8tys. 
Spis treści
Centrum Historii „Zajezdnia” we Wrocławiu – nowa atrakcja historyczna Wrocławia
Dzieje się we Wrocławiu, dzieje! Po stosunkowo niedawnym odkryciu Hydropolis, trafiliśmy do Centrum Historii „Zajezdnia”. Znajduje się ono przy jednej z większych ulic stolicy Dolnego Śląska – Grabiszyńskiej 184. Niejednokrotnie przejeżdżaliśmy koło niego, jednak nigdy nie mieliśmy okazji wstąpić w jego progi. Aż do czasu!
Prawdę mówiąc, jadąc tam nie wiedzieliśmy czego się spodziewać. Czy będzie to kolejne nieciekawe muzeum historyczne, pełne eksponatów za barierkami? A może obłożone obszernymi tekstami przy każdej wystawie, które czytają tylko najwytrwalsi? Otóż nie! Pełno w nim atrakcji, których można dotknąć, wprawić w interakcję z nami lub po prostu wysłuchać. Wszystko w przestrzennej i przemyślanej odsłonie, sprawiającej radość z odkrywania co rusz nowych cząsteczek historii, które to miejsce chce nam przekazać.
Zapraszamy więc do zaglądnięcia co kryje się w „Zajezdni„.
Centrum Historii „Zajezdnia” Wrocław – lekcja historii współczesnej Polski
Swoją podróż po dziejach Polski rozpoczniemy od roku 1918 w przeuroczym podwórku przed pewną kamienicą. Wstępnie zapoznamy się z historią podnoszącej się po wojnie Polski, która stara się rozkwitnąć. Wszystko okraszone jest pełnymi wigoru i entuzjazmu audycjami ówczesnych speakerów.
Niestety taka atmosfera nie będzie trwała długo. Jak pewnie się już domyślacie, sielankę zakłóci najazd Niemców na teren Rzeczypospolitej w 1939 roku. Wszystko to „uderzy” w Nas w miejscu, w którym każdy czuje się najbezpieczniej, czyli na terenie własnego mieszkania. Sytuacja znalezienia się w pomieszczeniu imitującym pokój dzienny, na stole którego leżą gazety „Kuriera Warszawskiego” z odezwą Prezydenta Polskiego Ignacego Mościckiego o wojnie, zmuszą do refleksji każdego. Jest to moment, w którym uświadamiamy sobie jak mało trzeba, jak jedna gazeta, może zmienić całe Twoje życie i przemienić je w koszmar. Odgłosy bombardowań i wystrzałów będą towarzyszyły nam przez większość tej części ekspozycji.
Początki II Wojny Światowej
Większość sal zabierze nas w przerażające czasy II Wojny Światowej, przedstawiając jej bohaterów, oprawców oraz wydarzenia, które zapisały się na kartach historii. Przybliżony zostanie nam holokaust, liczne powstania Polaków walczących o wolność ojczyzny, jak i kulisy polityczne rozgrywające się poza zasięgiem poszkodowanych państw. Będziemy mieli szanse wejść w „Podziemne Państwo Polskie”, w którym wybuchy i dudnienie walących się budynków nad naszymi głowami oddadzą cząstkę grozy, z którą musieli mierzyć się powstańcy.
Dla nas największym skarbem Muzeum „Zajezdnia”, są relacje osób uczestniczących w czasach wojennych. Ich audycje można wysłuchać za pomocą słuchawek, które sprawiają wrażenie, jakbyśmy telefonowali osobiście do danej osoby i ta opowiadała nam o wydarzeniach tamtych czasów. Żywe emocje towarzyszące ich wypowiedziom oraz „normalność”, z jaką musieli się mierzyć, będzie szokującą dawką dla każdego. Na nas wywarło to wielkie wrażenie i z zafascynowaniem spędziliśmy przy telefonach dobre pół godziny.
Czasy repatriacji
Wkraczając w ten rozdział historii, każdy z nas otrzyma od funkcjonariusza dokumenty repatriacyjne i oddelegowani zostaniemy do wagonu transportującego. Dowiemy się tutaj, że w podobnych warunkach jakie panują w przedziale, przebywało nawet do siedmiu rodzin. Z relacji osób pamiętających tamte dzieje wysłuchamy jak wyglądał cały proces repatriacyjny oraz jak mocno zdezorientowani byli ludzie. Często podczas takiej podróży nie wiedzieli nawet gdzie i jak długo będą jechać.
Wysiądziemy już jednak w czasach powojennych, w których komunizm sprawuje prym w Rzeczypospolitej. Wkraczamy bowiem w czasy Sowieckiej Propagandy i PRL’u.
Sowietyzm i PRL w historii Polski
Czas prześladowań, propagandy oraz zakłamania. W tej sekcji dowiemy się jak wyglądało codzienne życie Polaków w czasie PRL’u oraz zobaczymy legendarne dla tamtych czasów marki oraz produkty, jak proszek do prania Opal czy Orion, a także gazety oraz czasopisma „Zza żelaznej kurtyny”. Dawka ciekawej i stosunkowo niedawnej historii, którą jeszcze większość Polaków pamięta. Ciekawostką jest film, przedstawiający powojenny Wrocław oraz Kongres Pokoju, który odbył się na Politechnice Wrocławskiej, w której uczestniczył, m.in. Pablo Picasso. W sali poświęconej zagranicznej lekturze, można samodzielnie nastroić radio KANKAN 3 i odsłuchać dawnych audycji.
Jednak mroczne czasy tamtego okresu nie zostaną pominięte. Prześladowania oraz środki przymusu zostaną zaprezentowane na filmie, przedstawiającym Kazimierę Kamińską, aresztowaną przez Urząd Bezpieczeństwa. Podczas przesłuchań, Panią Kazimierę torturowano przez ponad 9 miesięcy. Przeżyła jedynie dzięki orzeczeniu doktora, stwierdzającego, że na wskutek „ogólnego zdrowia” nie przeżyje. Przy wzroście 175 centymetrów ważyła zaledwie 32 kilogramy. Dożyła wieku 82 lat.
W tym okresie historii przybliżymy sobie także wiedzę o arcybiskupie wrocławskim Bolesławie Kominku, inicjatorze pojednania polsko-niemieckiego. Napisał on do episkopatu niemieckiego list, w którym zawarł słynne zdanie „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie.„. Było to fundamentem do załagodzenia stosunków między krajami oraz rozprzestrzenienia idei Unii Europejskiej na wschód.
Multimedialna czytelnia
Chwilę odpoczynku i relaksu odnajdziemy w niewielkiej czytelni, jaka znajduje się na terenie Centrum Historii „Zajezdnia”. Odnajdziemy tutaj wiele pozycji książkowych, które przybliżą nas z historią regionu, Polski oraz świata. Dostępne są także wideoreportaże, które można oglądać przy stole. Jedną z ciekawszych książek „ukrytych” w szafkach, jest słynna „Księga Szkocka” prowadzona przez wybitnych matematyków we Lwowie. Książka, a właściwie skoroszyt, został założony w barze o nazwie „Szkocka”, w którym profesorowie matematyki Uniwersytetu Lwowskiego lubili przesiadywać. Rozważano tam nad naprawdę trudnymi i ważnymi dowodami matematycznymi, które zaczęto spisywać. Książka z równaniami, jednak nie była zabierana przez żadnego z uczonych. Przeciwnie, zostawiali ją tam, by ktoś inny mógł zastanowić się na rozwiązaniem danego dowodu i jeżeli mu się udało, był wynagradzany. A co można było wygrać? Otóż gdyby komuś nie wystarczyła satysfakcja, to mógł zadowolić się piwem, dwudaniowym obiadem lub żywą gęsią. Było więc o co walczyć ????
To oczywiście jedna z pozycji, którą znajdziemy na terenie czytelni. Po więcej zapraszamy osobiście do biblioteczki!
Życie codzienne w PRL’u
Ostatnia sekcja „Zajezdni” będzie dotyczyła zwykłego codziennego życia w czasach PRL’u. W niektórych pomieszczeniach zobaczymy jak wyglądały klasy w szkołach, mieszkania oraz jego wyposażenie. Będziemy mogli również zwiedzić pokój kwarantanny podczas czarnej ospy, która nawiedzała Wrocław w roku 1963. Prawdopodobne jest, że przedmioty, które znajdziecie w tych pomieszczeniach, będą dla niektórych z Was sentymentalnym wspomnieniem związanym z młodością lub skojarzone z dziadkami lub rodzicami. Prawda jest taka, że w czasach PRL’u dużo nie było i kupowało się to, co aktualnie było na stanie sklepu, bez zbędnego wybrzydzania. Buty dwa rozmiary za dużo? Co tam, przecież można włożyć watę, a lepsze nowe buty niż żadne.
Schodząc do piwnicy, wkroczymy głębiej w świat PRL’u. W tym pomieszczeniu, podczas naszej wizyty niejednokrotnie słyszeliśmy od starszych osób zwiedzających zdania typu:
– OOO Teresa! „Herbata popularna„! Pamiętasz jak kiedyś Bożena przyniosła ją do pracy (…)
lub
– Hehe papier toaletowy. To był luksus! Jak wykupili cały w sklepie to trzeba było gazety używać! Pamiętam do dziś, jak tarło się kartki by był miększy….
Usłyszenie takich myśli oraz dialogów to coś co sprawia, że tego miejsca nie da się nie lubić. Zawsze w takich momentach myślimy o tym co będzie za 20 lat. Czy nasze dzieci/wnuki też będą zdziwione widząc np. iPhona S6, XBOXA, nasze stroje i fryzury, laptopy, telewizory oraz nasz normalny tryb życia? Ze śmiechem na ustach mówiąc jak mogliśmy tak wyglądać lub używać tych „szczytów” technologii. Ciekawe, prawda?
„Solidarność” Norwesko-Polska
W Centrum Historii „Zajezdnia” organizowane są także wystawy tymczasowe. My akurat mieliśmy przyjemność poznać jakie były stosunki Norwesko-Polskie w czasach Solidarności. Przed wejściem od strażnika granicznego otrzymaliśmy nawet paszport oraz pieczątkę. Niestety z napisem „Odmowa” ????
Pomimo małych zatarczek na granicy, za pomocą naszego uroku osobistego oraz dobrze rozwiniętych umiejętności werbalnych, udało nam się wstąpić na ziemie norweskie. Co ciekawe, jest to temat, z którym nigdy wcześniej się nie spotkaliśmy. Okazało się bowiem, że Norwedzy mocno wspierali Polaków w czasach „Solidarności” i bus, w którym siedzieliśmy był poniekąd symbolem ukazującym komunistyczną władze w Polsce. Otóż w skrócie jego historia wyglądała następująco. Pewna para z Norwegii postanowiła odwiedzić komunistyczną Polskę, jednak podczas powrotu ówczesne władze niezbyt chciały uwierzyć, że przyjechali tutaj tylko w celach turystycznych. Jeszcze jak na tamte czasy tak dobrym samochodem. Uznano ich więc za szpiegów i skonfiskowano auto oraz poddano ich przesłuchaniu. Ze względu na bycie obcokrajowcem obyło się bez mocniejszych środków perswazji i po kilku godzinach przesłuchań oddelegowano ich na najbliższy prom z Gdyni. Auto pozostało, jednak pod konfiskatą. Z relacji właścicieli auta wynikało, że poruszali się nim przedstawiciele milicji oraz urzędnicy i dopiero po kilku latach udało się sprowadzić vana z powrotem do Norwegii, za pomocą działań „Solidarności”. Rodzina ta była oczywiście jedną z wielu, która współpracowała z ruchem wyzwolenia Polski i ich dzieje można było przybliżyć sobie właśnie na tej wystawie.
Podsumowanie wizyty w Centrum Historii „Zajezdnia” we Wrocławiu
- „Zajezdnia” dostępna jest dla zwiedzających od wtorku do niedzieli w godzinach wtorek – czwartek 9:00 – 17:00, piątek – niedziela 10:00 – 18:00.
- Muzeum znajduje się przy ulicy Grabiszyńskiej 184. Na teren obiektu można wjechać tylko jadąc w stronę centrum. Na Grabiszyńskiej w stronę FAT znajduje się bowiem podwójna linia ciągła uniemożliwiająca wjazd. Budynek znajduje się naprzeciwko stacji paliw „Orlen”.
- Na terenie obiektu znajdują się przewodnicy, służący zawsze radą i pokazujący działanie niektórych atrakcji.
- Muzeum w większej części skomponowane jest z atrakcji interaktywnych, dzięki czemu odchodzi się od stereotypu nudnych i nieciekawych obiektów historycznych, w których głównym naszym zadaniem jest obserwacja.
- Na zwiedzanie Centrum Historii „Zajezdnia” warto poświęcić przynajmniej 2 godziny. Jest to naprawdę ciekawa wyprawa w przeszłość, zarówno dla młodszych odwiedzających jak i tych starszych.
- Eksponaty w muzeum są w większości przeznaczone dla polskojęzycznych turystów. Atrakcje wideo mają opcje języka angielskiego, ale wiele słuchowisk wygłaszanych jest tylko w języku polskim. Istnieje jednak opcja wynajęcia przewodnika posługującego się językiem angielskim lub niemieckim.
- Po więcej informacji oraz aktualności zapraszamy do odwiedzenia oficjalnej strony Centrum Historii „Zajezdnia” we Wrocławiu.
