Litomyśl to malownicze miasto oddalone od polskiej granicy o około 60 kilometrów. Jest położone we wschodnich Czechach i przyciąga turystów swoimi zabytkami, bogatą historią oraz wyjątkową atmosferą. Najpopularniejszym zabytkiem, jaki możecie tutaj zobaczyć jest Zamek w Litomyślu wybudowanym na zlecenie rodziny Perstejnów. Kolejnym “magnesem” na turystów jest słynny czeski kompozytor Bedřich Smetana – co roku odbywa się tu festiwal muzyczny poświęcony jego twórczości, przyciągający melomanów z całego świata.
Szczególnie muzeum poświęcone pamięci Bedřicha Smetany zapadło nam najbardziej w pamięci, ponieważ 14 minutowy spektakl audiowizualny, jaki można zobaczyć podczas zwiedzania muzeum wywołuje naprawdę wielkie wrażenie. Możliwe, że przyczyniło się do tego też zaskoczenie, ponieważ muzeum naprawdę wyglądało niepozornie, a dostarczyło nam sporo emocji – zarówno dla nas jak i dla dzieci.
Zapraszamy do przeczytania całego wpisu, w którym przedstawiamy cały plan zwiedzania Litomyśla oraz podpowiemy na co warto zwrócić uwagę zwiedzając to miasto.
Spis treści
Zwiedzanie atrakcji miasta Litomyśl w jeden dzień
Z racji tego, że Litomyśl nie jest wielkim miastem, to większość jego atrakcji możecie zwiedzić w przeciągu jednego dnia. My skupiliśmy się na tym, by odwiedzić jego najbardziej popularne atrakcje takie jak Zamek w Litomyślu, Muzeum Smetany, Portmoneum, Kościół Powyższenia Krzyża Świętego oraz piękny kolorowy rynek, w którym można zjeść pyszne czeskie potrawy. U nas pozycją obowiązkową jest smażony ser i zupa czosneczkowa – bez tego pobyt w Czechach się nie liczy.
Zamek w Litomyślu – zabytek wpisany na listę UNESCO
Najważniejszym zabytkiem, jaki znajduje się w mieście Litomyśl jest zamek znajdującym się w samym sercu miasta. Jest to zabytkowa budowla wybudowana przez sławnego włoskiego architekta Giovanni Batista Aostalli dla Vratislava Pernstejna w XVI wieku. Co ciekawe, jeżeli zwiedzaliście Pardubice (oraz Zamek w Pardubicach) to rodzina Perstejnów przez około 200 lat wpłynęła bardzo na rozwój tego regionu i jest odpowiedzialna za większość zabytków, jakie możecie tu zwiedzić. Z wyczytanych przeze mnie informacji, to Vratislav chciał wybudować w Litomyślu pałac, by zaznaczyć wpływ i status rodziny – jedno mnie jednak zastanawia… dlaczego chciał to zrobić skoro w pobliskich Pardubicach stała potężna twierdza? Prawdopodobnie odpowiedzią na to pytanie jest manifestacja swojej pozycji oraz bogactwa. Zamek w Litomyślu został też wybudowany w bardziej stylu dworskim, niż militarnym, jakim mógł się poszczycić zamek w Pardubicach.
Wracając jednak do meritum – Zamek w Litomyślu został wpisany w roku 1999 na listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na bycie jednym z najpiękniejszych przykładów architektury renesansowej w Europie Środkowej. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów są dekoracyjne sgraffita, które zdobią fasadę zamku i przedstawiają sceny mitologiczne, religijne oraz motywy z życia codziennego. Wnętrza zamku były równie bogato zdobione, a całość miała świadczyć o statusie i znaczeniu rodu.
Zwiedzający mogą wejść na teren dziedzińca zamku za darmo. Stąd doskonale zobaczycie zdobione fasady budynku oraz wewnętrze witraże (zamek przechodzi renowacje w 2024 roku więc w niektórych częściach mogą trwać prace remontowe i być one przesłonięte rusztowaniami). Zamek jest znany ze swojego renesansowego charakteru, jednak znawcy mogą dopatrzeć się tutaj także baroku. Wszystko to za sprawą rodzin szlacheckich, które w XVIII wieku, przejęli zamek (np. Trautmannsdorfowie czy Thurn-Taxisowie) i przebudowali niektóre części zamku. Niemniej jednak, renesansowy charakter zamku został zachowany.
Zwiedzanie komnat pałacu jest odpłatne i zwiedzanie możliwe jest jedynie w grupach liczących maksymalnie 25 osób. Swoją wycieczkę można więc zarezerwować wcześniej online, byście mieli pewność, że nie zabraknie miejsc. Koszt biletu wynosi ok. 35 zł za osobę dorosłą, a oprowadzanie trwa około godzinę.
Oprowadzanie jest w języku czeskim, jednak do dyspozycji gości są broszury w języku angielskim opisujące historię oraz znaczenie poszczególnych sal. Zamek w Litomyślu był typowym miejscem, w którym mogła spotykać się “śmietanka” towarzyska głównie w celach rekreacyjnych – podziwianiu sztuki, braniu udziału w polowaniach lub bankietach. Podczas zwiedzania będziecie mogli zobaczyć komnaty gościnne, kuchnię, pokój dla dżentelmenów czy sypialnie. Ważnym elementem zwiedzania jest zobaczenie prywatnego teatru znajdującego się na parterze. Jest to historyczny teatr barokowy, jeden z niewielu zachowanych w Europie. Jego wnętrze, wraz z oryginalną scenografią, stanowi cenną pamiątkę po arystokratycznych spektaklach z XVIII wieku.
Muzeum twórczości Bedřich Smetany
Jednym z miejsc w Litomyślu, które totalnie nas zaskoczyły, było Muzeum twórczości Bedricha Smetany – jednego z najsławniejszych kompozytorów czeskich. Po zwiedzaniu zamku dzieci był dość zmęczone i w naszym przeczuciu odwiedziny muzeum kompozytora mogły być “ryzykowanym” posunięciem. Każdy rodzic, który ma małe dzieci wie dokładnie o co chodzi. Jednak zaryzykowaliśmy i bardzo pozytywnie się zaskoczyliśmy.
Pierwszą ekspozycją jaką zwiedzamy jest sala, w której odbywa się przestrzenny koncert audiowizualny. Można wygodnie usiąść na krześle, w sali zapada ciemność a na ścianach zaczyna dziać się “magia”. Tanecznym krokiem na ścianach zaczynają pojawiać się postacie oraz dzieje się historia zgodna z kompozycją przedstawioną przez Bedricha.
W następnej z sali można zobaczyć sypialnie, w której urodził się mały Smetana oraz pokój, w którym się wychowywał. Bedrich opowiada sam historię swojego dzieciństwa i jak muzyka od zawsze towarzyszyła jego sercu. Mówi o tym jak tworzył, jakie plany mieli na niego rodzice oraz jak w jego planach wspierała go matka, a później ojciec.
Słuchowisko jest dostępne w języku angielskim lub czeskim. Wystawa jest dość nowa, ponieważ została otwarta mniej więcej w połowie 2024 roku. Wstęp do muzeum kosztuje 80 Kc (ok. 14 zł) dla osoby dorosłej oraz 60 Kc (ok. 10 zł) dla dzieci. Myślę, że z samego względu na przepiękny spektakl warto się tu udać.
Portmoneum - nietypowe muzeum twórczości Josefa Váchala
Jednym z polecanych miejsc jest też Portmoneum znajdującym się w domu jego przyjaciela, Josefa Portmana. To właśnie z połączenia dwóch słów – nazwiska właściciela oraz muzeum powstała nazwa tego miejsca. Portmoneum wyróżnia się nie tylko dzięki wyjątkowej ekspozycji, ale także swoim niecodziennym i surrealistycznym wnętrzem.
Przy zwiedzaniu tego miejsca musicie przygotować się na to, by poświęcić mu trochę czasu. Pokoje są bardzo bogato przyozdobione i każde z fragmentów wielkiej całości przedstawia zupełnie inną historię lub nurt myślowy. Jak w ogóle powstało Pormoneum? W latach 20. XX wieku Josef Portman, litomyślski bibliofil i wydawca, zaprosił Josefa Váchala, aby udekorował wnętrza jego domu. Váchal, znany ze swojej ekscentryczności i talentu, zgodził się, tworząc coś, co można by nazwać totalnym dziełem sztuki. Pokrył ściany, sufity, a nawet meble malowidłami pełnymi symboliki, mistycznych wizji i nawiązań do ezoteryki, religii oraz natury.
Wnętrza są zdominowane przez żywe kolory i ekspresyjne obrazy, w tym przedstawienia fantastycznych stworzeń, scen biblijnych, motywy śmierci oraz elementy zaczerpnięte z wierzeń ludowych.
Na strychu zainstalowano także małe kino, w którym można obejrzeć animowaną historię odnoszącą się do twórczości Josefa. Niestety nie było nam dane zobaczyć wszystkiego, ponieważ film nie jest dla małych dzieci – występują na nim demony i zjawy co niestety skutecznie przepędziło nas ze strychu.
Jeżeli jesteście pasjonatami sztuki i chcecie zobaczyć coś nietypowego, to Portmoneum jest zdecydowanie atrakcją, którą polecamy. Jednak dla rodzin z małymi dziećmi może być to atrakcja, która przysporzy więcej stresu niż radości. Jako, że cały dom jest dziełem sztuki to trzeba pilnować dzieci, żeby niczego nie dotykały co z maluchami może być ciężkie do opanowania.
Wstęp do Portmoneum kosztuje 80 Kc za osobę dorosłą oraz 60 Kc bilet ulgowy. Dostępne są także zniżki rodzinne i na przykład rodzina 2+2 zapłaci tylko 220 koron. Na zwiedzanie warto zaplanować około godzinę.
![Litomyśl - zobacz jakie atrakcje warto zwiedzić [opis i plan zwiedzania]](https://wolnymkrokiem.pl/wp-content/uploads/2024/09/Litomysl_Dsc08915-1024x683.webp "Litomyśl - zobacz jakie atrakcje warto zwiedzić [opis i plan zwiedzania] 30")
Stare Miasto w Litomyślu - rynek
Chociaż sam rynek jest jednym dużym placem parkingowym, to kolorowe budynki oraz liczne wąskie uliczki dodają temu miasteczku uroku. Bardzo łatwo odnaleźć tu restauracje serwujące tradycyjne, czeskie dania. W dodatku w niektórych z nich możecie napić się lokalnego browaru Litomyśl. Wiele z placów zagospodarowana jest w artystycznym stylu, co na przykład rzuca się w oczy po kształcie ławek, ich kolorze czy nietypowej formie (jedna np. była inscenizacją wypadku z oponą w jej środku).
Warto w starym mieście naładować swoje baterie i trochę wsłuchać się w miejskie życie Litomyśla.
Pijarski kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Litomyślu
Ostatnim miejscem, które zwiedziliśmy będąc w Litomyślu był kościół Znalezienia Krzyża Świętego (czes. Kostel Nalezení svatého Kříže). Jest to jeden z najważniejszych zabytków sakralnych miasta, położony w pobliżu zamku. Ta barokowa świątynia, odegrała znaczącą rolę w rozwoju miasta oraz edukacji mieszkańców Litomyśla.
Aktualnie nadal stanowi obiekt sakralny, dlatego można do niego wejść za darmo i pomodlić się. Gdy chcemy jednak wejść na wieżę widokową lub zwiedzić boczne nawy, to należy zakupić bilet wstępu.
W kościele można podziwiać liczne boczne ołtarze, poświęcone różnym świętym i patronom. Wiele z nich jest dziełem lokalnych artystów barokowych. Na szczególną uwagę zasługują także stacje Drogi Krzyżowej, które są pięknie zdobione i starannie wykonane.
Dla mnie największe wrażenie zrobiła wieża widokowa oraz panorama miejska, z której doskonale widać Zamek w Litomyślu. Na szczyt wieży prowadzą kręte schody i jest to wycieczka, która może zmęczyć niejednego turysty. Widoki jednak są warte kupienia biletu oraz wspinaczki.
Podsumowanie zwiedzania Litomyśla oraz interaktywna mapa z atrakcjami
Litomyśl to piękne i spokojne miasteczko, które swoim klimatem zachwyci wielu turystów. Jest to miejsce które łączy kulturę z historią regionu.
W mieście często organizowane są koncerty lub wydarzenia kulturowe, dlatego warto przed przyjazdem sprawdzić, czy nie dzieje się tu coś ciekawego.
Z praktycznych porad, to ścisłe centrum Litomyśla posiada odpłatne parkingi, ale wystarczy zaparkować przed rynkiem lub na parkingu bocznym by zostawić swoje auto bez opłat.
Wpis powstał w ramach współpracy z Czeską Centralą Ruchu Turystycznego – CzechTourism oraz Destinační společnost Východní Čechy (Czechy Wschodnie).
